International Baccalaureate (IB)
Uluslararası Bakalorya (International Baccalaureate (IB)) ya da önceden bilinen adıyla International Baccalaureate Organization (IBO) – Uluslararası Bakalorya Örgütü, Merkezi İsviçre, Cenevre’de bulunan, 1968 yılında kurulmuş, kâr amacı gütmeyen bir vakıftır.
Kuruluş amacı aslen aileleri sürekli şehir ve ülke değiştiren lise öğrencilerinin ortak bir müfredat ile eğitimlerine devam edebilmesini sağlamak olan ve geçtiğimiz 50 yıl içerisinde misyonu, duyarlı, bilinçli, hoşgörülü, sorgulayan, özgüveni yüksek ve yaşam boyu öğrenme ilkesini benimsemiş bireyler yetiştirmeye evrilen International Baccalaureate (IB), günümüzde 159 ülke ve 5.400’den fazla okulda, yaklaşık 2 milyon öğrencinin katıldığı uluslararası bir eğitim programı hâline gelmiştir.
International Baccalaureate (IB) kapsamında sunulan öğretim programının odak noktasında 3 ila 19 yaş aralığında bulunan öğrenciler yer almaktadır.
International Baccalaureate (IB), ilgili öğretim programlarının etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamak ve öğrencilerin performansını nitelikli bir değerlendirmeye tabi tutabilmek amacıyla hükümetler, uluslararası kuruluşlar ile iş birliği içinde çalışmaktadır.
Bu program kapsamında öğrenim gören öğrencileri okul hayatlarında ve sonrasındaki yaşamlarında başarılı olmaları için hazırlayan International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, akademik açıdan zorlu ancak dengeli bir programıdır.
Dünyanın önde gelen eğitim ve öğretim kurumlarının saygısını kazanan ve takdirini toplayan International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, öğrencilerin entelektüel, sosyal ve duygusal gelişimini destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, esas itibarıyla, dört bölümden meydana gelmektedir.
- 3-12 yaş arası öğrencilere yönelik İlkokul Programı, PYP (Primary Years Programme)
- 11-16 yaş arası öğrencilere yönelik Ortaokul Programı, MYP (Middle Years Programme)
- 16-19 yaş arası öğrencilere yönelik Diploma Programı, DP (Diploma Programme)
- 16-19 yaş arası öğrencilere yönelik Kariyer Yönelim Programı, CP (Career-related Programme)
International Baccalaureate İlkokul Programı (PYP)
3 ile 12 yaş aralığında bulunan öğrencilere yönelik International Baccalaureate (IB) İlkokul Programı (PYP), genç öğrencileri yaşam boyu sürecek bir öğrenme yolculuğunda, insanlığa ve doğaya saygı duyan, düşünceli, umursayan, ilgi duyan, aktif bireyler olarak yetiştirmeyi amaçlamaktadır.
Genç öğrencilerin kişisel gelişim alt yapısını ve ilerleyen yıllardaki eğitiminin temelini oluşturan bu programa, 3 ila 12 yaş aralığında bulunan her öğrencinin katılması mümkün olup, bu programa katılan öğrencilerin yaklaşık %60’ı ortaokul ve lise öğrenimleri sırasında, programa katılmayan öğrencilere göre daha yüksek bir not ortalamasına sahip olmaktadırlar.
International Baccalaureate Ortaokul Programı (MYP)
PYP Programının devamı niteliğinde olan, 11 ve 16 yaş aralığında bulunan öğrencilere yönelik International Baccalaureate (IB) Ortaokul Programı (MYP), öğrencileri okul hayatlarında gerçekleştirdikleri çalışmalar ile gerçek yaşam arasında nesnel ilişkiler kurmaya teşvik eden, zorlu bir eğitim programıdır.
5 yıllık bir program olan ve 11 ila 16 yaş aralığında ilkokul eğitimini tamamlamış her öğrencinin katılabileceği International Baccalaureate (IB) Ortaokul Programı (MYP), programa dâhil olan öğrenciler için kapsamlı ve dengeli bir eğitim sağlayan sekiz ders grubundan meydana gelmektedir.
International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP)
International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP), lise eğitimin son 2 yılında öğrenim gören, 16 ila 19 yaş aralığındaki öğrenciler için tasarlanmış, müfredat bakımından kapsamı geniş ve öğrencilerin yoğun çaba sarf etmesini gerektiren akademik bir programdır.
International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP) bilgi dağarcığı geniş, fiziksel, entelektüel, duygusal ve etik yönleri gelişmiş öğrenciler yetiştirmeyi amaçlamaktadır.
International Baccalaureate (IB) eğitim programı kapsamında sunulan dersleri alan lise öğrencileri, yine program kapsamında yapılan sınavlardan yüksek puan aldıktan sonra, eğitim aldıkları lise tarafından verilen diplomaya ek olarak, uluslararası alanda geçerliliği ve tanınırlığı olan International Baccalaureate (IB) Diplomasını almaya hak kazanmaktadır.
International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP), programa dâhil olan öğrencilere en az iki dil eğitimi vererek, öğrencilerin kendi kültürlerinin yanı sıra, etkileşimde oldukları diğer tüm kültürlere ilişkin anlayışlarını geliştirmelerini sağlamaktadır.
Öğrencilerin geleneksel akademik disiplinler ile bağlantıları kurmalarını ve program müfredatı kapsamında sunulan bilgi kuramı (Theory of Knowledge, ToK) dersi sayesinde bilginin doğasını keşfetmelerini amaç edinmiş olan bu program, öğrencilerin ilgi duydukları alana dair kapsamlı araştırmalar yapmalarına imkân vererek, öğrencilerin yaratıcılık ve davranım gelişimlerini destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.
Hızla gelişen ve küreselleşen dünyaya etkin bir şekilde adapte olabilecek öğrenciler yetiştiren International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP) esas itibarıyla 6 ders grubundan ve “DP Core” olarak adlandırılan bir grup unsurdan ve Genişletilmiş Essay'den meydana gelmektedir.
International Baccalaureate (IB) eğitim programı, esas itibarıyla, aşağıdaki tablolarda belirtilen unsur ve ders gruplarından oluşmaktadır.
|
Bilgi Kuramı (Theory of Knowledge |
Extended Essay (EE) |
Creativity, Activity, and Service (CAS) |
|
Öğrenciler bilginin doğasını düşünmeye teşvik edilir. |
4.000 sözcükten oluşan bir kompozisyon ile tamamlanan, bağımsız bir araştırma projesidir. |
Öğrencilerin müfredat dışı faaliyetlere katılması teşvik edilir. |
Yukarıdaki tabloda da belirtildiği üzere, International Baccalaureate (IB) Diploma Programının (DP) temel grup derslerinden biri Bilgi Kuramıdır (Theory of Knowledge, ToK).
Kültür, uygarlık, dil ve felsefe gibi ana konulardan meydana gelen Bilgi Kuramı, farklı akademik disiplinleri bir araya getiren öğrenim programına kapsamlı bir yaklaşım getirmektedir.
Programın öğrencilerini eleştirel düşünmeye teşvik eden Bilgi Kuramı, öğrencilerin bilginin doğasını anlamasını ve bir konsept olarak bilginin ne olduğuna ilişkin anlayışlarını daha derin bir boyuta taşımalarını sağlar.
Yine yukarıda belirtilen tabloda görülebildiği üzere, International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP), öğrencilerin akademik çalışmalar gerçekleştirdiği derslerin yanı sıra birtakım faaliyetlere katılmasını gerektirmektedir. International Baccalaureate (IB) Eğitim Programının doğası ve misyonu gereği, söz konusu olan bu faaliyetlerin bir kısmı yerel ve uluslararası topluma hizmet içermektedir. Bahsedilen bu faaliyetler, yukarıdaki tabloda da gösterildiği üzere, CAS, yani Creativity (Yaratıcılık), Activity (Aktivite), Service (Hizmet) olarak adlandırılmaktadır. Bu unsurların içerikleri şu şekilde özetlenebilir;
- Yaratıcılık (Creativity)
- Programın öğrencilerini sanat ve yaratıcı düşünme ile iç içe olmaya teşvik etmektedir.
- Aktivite (Activity)
- Programın öğrencilerini, fiziksel aktivite vasıtasıyla sağlıklı bir yaşam biçimi geliştirmeyi öğrenmeye teşvik etmektedir.
- Hizmet (Service)
- Öğrenciyi, kendisi için öğrenme potansiyeli teşkil eden, dâhil olan herkesin haklarının, onurunun, bireyselliğinin ve bağımsızlığının muhafaza edildiği, karşılıksız ve gönüllü bir projede yer almaya teşvik etmektedir.
CAS’i meydana getiren bu üç eğitim bölümü, görgül öğrenme ile öğrencilerin kişisel ve sosyal gelişimlerini desteklemekte ve öğrencilerin, birer birey olarak, kendilerini keşfetmelerine imkân sağlamaktadır. CAS, programa dâhil olan öğrencilere, kendi kararlarını verebilme ve diğer bireyler ile iş birliği yapabilme fırsatı sunarken, öğrencilerin elde ettikleri başarılardan ve gerçekleştirdikleri işlerden keyif duyma algısını geliştirir. Diğer yandan, CAS, International Baccalaureate (IB) Diploma Programının (DP) öğrenciler üzerinde oluşturduğu akademik yüke karşı önemli bir dengeleme aracıdır.
International Baccalaureate (IB) Diploma Programında (DP) Yer Alan Ders Grupları
International Baccalaureate (IB) Diploma Programı (DP) kapsamında okutulan ders grupları aşağıdaki tabloda belirtildiği gibidir.
|
Dil ve Edebiyat Çalışmaları |
Dil Öğrenimi |
Bireyler ve Toplumlar |
|
Örn.: Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Edebiyat ve Gösteri |
Yeni başlayanlar için dersler |
Örn.: İşletme, Ekonomi, Coğrafya, Tarih, Küresel Siyaset, Felsefe, Psikoloji, Küresel Toplumda Bilgi Teknolojileri, Antropoloji ve Dünya Dinleri |
|
Fen Bilimleri |
Matematik |
Sanatsal Dersler |
|
Örn.: Biyoloji, Bilgisayar Bilimi, Kimya, Tasarım Teknolojileri, Fizik, Spor, Egzersiz ve Sağlık Bilimleri |
Temel matematiksel kavramları hâlihazırda bilen ve basit matematik tekniklerini doğru uygulayabilmek için gerekli becerilere sahip öğrencilere hitap etmektedir. |
Örn.: Dans, Müzik, Film, Tiyatro ve Görsel Sanatlar |
Esas itibarıyla altı ders grubundan meydana gelen International Baccalaureate (IB) Öğretim Programında:
Grup 1: Dil ve Edebiyat Çalışmaları (Language and Literature)
Bu grupta yer alan Dil ve Edebiyat dersleri, öğrencilere İngiliz ve Amerikan edebiyatını öğretirken, diğer dünya kültürlerinden örnekler üzerinde gerçekleştirilen çeviri çalışmalarını içermektedir.
Grup 2: Dil Edinimi (Language ab initio & Language B)
Language ab initio, seçtikleri dil konusunda daha önceden edindiği deneyim düzeyi çok düşük olan veya herhangi bir deneyimi olmayan öğrencilere yönelik, yalnızca standart düzeyde sunulmakta olan dil eğitimi derslerini içerirken, Language B, ilgili dil konusunda daha önceden öğrenim deneyimi bulunan öğrencilere yönelik dil derslerini içermektedir.
Grup 3: Bireyler ve Toplumlar (Individuals and Societies)
Bu grupta yer alan dersler; işletme, ekonomi, coğrafya, küresel siyaset, tarih, küresel toplumda bilgi teknolojileri, sosyal ve kültürel antropoloji ve dünya dinleri alanlarında meydana gelen sosyal, politik ve ideolojik gelişmelerin incelenmesini içermektedir.
Grup 4: Fen Bilimleri (Sciences)
Bu grupta yer alan dersler; biyoloji, bilgisayar bilimi, kimya, tasarım teknolojisi, fizik, spor, egzersiz ve sağlık bilimleri gibi konuların incelenmesini içermektedir.
Grup 5: Matematik (Mathematics)
Bu grupta yer alan dersler öğrencilere matematik bilgisi, matematiksel kavram ve ilkeleri öğretmeyi, öğrencilerin mantıksal, eleştirel ve yaratıcı düşünme yetilerini geliştirmeyi ve öğrencilere soyutlama ve genelleştirme becerilerini kullandırmaya yöneliktir.
Grup 6: Sanatsal Dersler (The Arts)
Öğrenciler, bu grupta yer alan dersler yerine, fen bilimleri, bireyler ve toplumlar veya dil gruplarından ilave bir ders alma tercihinde bulunabilmektedir. Bu ders grubu kapsamında sunulan ders konuları, farklı kültürel bağlamlara uyum sağlayacak nitelikte olup, derslerin özünde ilgili sanat dallarına yönelik disiplinli, pratik araştırma bağlamında yaratıcılık yer almaktadır.
Diploma Programı (DP) Müfredatı
- Studies in language and literature
- Language A: literature
- Language A: language and literature
- Literature and performance*
- Language acquisition
- Classical languages
- Language Ab initio
- Language B
- Individuals and societies
- Business management
- Digital society
- Economics
- Geography
- Global politics
- History
- Language and culture*
- Philosophy
- Psychology
- Social and cultural anthropology
- World religions
- Sciences
- Biology
- Chemistry
- Computer science
- Design technology
- Environmental systems and societies*
- Physics
- Sports, exercise and health science
- Mathematics
- Analysis and approaches
- Applications and interpretation
- Arts
- Dance
- Film
- Music
- Theatre
- Visual arts
- DP core
- Creativity, activity, service
- The extended essay
- Theory of knowledge
International Baccalaureate (IB) Kariyer Programı (CP)
International Baccalaureate (IB) Kariyer Programı (CP), International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı kapsamında sunulan derslerin, kariyere yönelik eğitim alan öğrencilerin gereksinimleri doğrultusunda tasarlandığı, 16 ila 19 yaş aralığında bulunan öğrencilere yönelik bir eğitim programıdır. International Baccalaureate (IB) Kariyer Programı (CP), uygulamalı bilgi, eleştirel düşünme, iletişim ve kültürler arası etkileşim alanlarında yaşam boyu faydalanabilecek beceriler kazanırken, eğitim faaliyetlerini kariyerlerine yönelik olarak gerçekleştirmek isteyen öğrencilere özel geliştirilmiş bir programdır.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programında Değerlendirme ve Sınavlar
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, öğrencilerin aldığı final puanlarının dâhili ve harici değerlendirmelere tabi tutulması ile diğer programlardan farklılaşmaktadır. Raporlar, makaleler ve sunumlar gibi uzun dönemli projeler genellikle dâhili değerlendirmeler kapsamındadır. Bu dâhili değerlendirmeler, çoğu zaman ilgili dersin nihai International Baccalaureate (IB) notunun yüzde 15’i ila 25’i arasında bulunmakta olup, notlandırmalar öğretmenler tarafından yapılmaktadır. International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı uygulayan bir okul, müteakip süreçte, rastgele seçilmiş bir öğrencinin değerlendirme ve çalışmalarını düzenleme amacıyla bir merkeze iletmektedir. Bu sürecin başlıca amacı, okulun adil ve tarafsız bir değerlendirme ve notlandırma gerçekleştirdiğini netleştirmektir.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı kapsamında yapılan diğer değerlendirmeler ise dışarıdan yürütülmektedir. Söz konusu olan bu değerlendirmeler, çoğunlukla final sınavları şeklinde ve kümülatif olarak gerçekleştirilmektedir. Bir başka deyişle, tüm dersler ikinci öğretim yılının sonunda yapılan tek bir sınav ile değerlendirilmektedir. Bu durum, öğrencilerin iki yıllık çalışmalarının yalnızca tek bir sınav üzerinden değerlendirilmesini gerektirdiği için öğrenciler üzerinde fazladan baskı oluşturabilmektedir.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programında Notlandırma
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programında her bir akademik ders, 7 puanlık bir not baremi üzerinden değerlendirilmektedir. Alınabilecek en yüksek not 7 olup, ölçmeye tabi olan diğer ögeler ise A-E harf not baremi üzerinden değerlendirilmektedir. CAS, International Baccalaureate (IB) eğitim programının geçme/kalma ile değerlendirilen bir gereksinimlerinden biridir.
Öğrenciler, International Baccalaureate (IB) Eğitim Programının sonunda 45 puan üzerinden bir not almaktadır. Bu 45 puanın 42’si akademik derslerden gelirken, Bilgi Kuramı (Theory of Knowledge (ToK)) ve EE (Extended Essay) puanlarının kombinasyonuna göre 1 ile 3 arasında olacak şekilde verilen bir diğer not, puanın geri kalanını oluşturmakta ve böylelikle elde edilebilecek olan toplam puan 45’e ulaşmaktadır.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programının Avantajları
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, öğrencilerine yüksek öğrenime geçiş, üniversite hayatı ve sonrası için pek çok avantaj sağlamaktadır. 100’den fazla ülkede 5.000’den fazla üniversite tarafından tanınan International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, International Baccalaureate (IB) Diplomasına sahip olan öğrencilere üniversite başvurularında öncelik kazandırmaktadır. Öte yandan, programın öğrencilerine, International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı kapsamında aldıkları notlara göre değişen başarı ve yüksek başarı burs programlarının yolu açılırken, yatay geçiş hakkı ve üniversitede okutulan birtakım derslerden muaf olma hakkı da verilmektedir.
Küresel Tanınırlık
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı dünya çapında bilinen tüm üniversiteler tarafından tanınmaktadır. Bu eğitim programı, programa tabi olan öğrencileri dünya vatandaşı olma yolunda hazırlamakta ve başvurularına ayrı bir değer katmaktadır.
Üniversite Hazırlığı
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı bir anlamda “üniversite hazırlık programıdır.” Programın içeriği, öğrencileri yüksek öğrenim seviyesinde başarıya hazırlayacak olan becerileri, alt yapıyı ve öğrenme tekniklerini öğretmektedir.
Öğrenciler, iki yılın sonunda, akademik rapor ve makale yazımı, kaynak alıntılama ve bağımsız araştırma yönetimi gibi temel becerileri elde etmiş olmaktadır. Daha geniş bir çerçeveden bakılacak olursa, International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı’nın yoğun çalışma temposu, esasen öğrencileri zaman yönetimi ve kapsamlı araştırma yürütme becerileri bakımından ileri seviyelere taşımayı hedeflenmektedir.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programı, öğrencilerin farklı konseptler, fikirler ve insanlar ile tanıştığı üniversite ortamı için gerekli olan eleştirel düşünme becerisi üzerinde durmaktadır.
Çok Yönlü Eğitim
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programının hedeflerinden biri çok yönlü öğrenciler yetiştirmektir. Bu doğrultuda, öğretim programı kapsamında öğrencilerin seçip okuyabilecekleri geniş bir ders çeşitliliği bulunmaktadır. Bu çeşitlilik, öğrencilerin adapte olabilme yetisini, karakterlerinin gücünü ve kendilerini zorlayabilme niteliklerini yansıtan seçenekler içermektedir.
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programında, öğrenciler bazı dersleri daha yüksek seviyede (High Level – 240 Saatlik Öğrenim); bazı dersleri ise standart seviyede (Standard Level – 150 Saatlik Öğrenim) almaktadır. Öğrencilerin, hangi dersi hangi seviyede alacağı, program süresince alınacak kritik bir kararlardan biridir ve öğrencilerin üniversitede okuyacağı bölüme göre belirlenmelidir.
Kişisel Gelişim
International Baccalaureate (IB) Eğitim Programında yalnızca bir öğrenci olarak değil, aynı zamanda bir birey olarak gelişim hedeflenmektedir. Bu hedefe hizmet eden CAS aktiviteleri ise sınıf dışında öğrencileri çeşitli faaliyetler ile buluşturarak, duygusal ve sosyal gelişimi güçlendirmeyi hedeflemekte ve öğrencilerin empati kurma ve ekip çalışmasına dahil olma gibi daha sosyal becerilerini geliştirmelerine olanak sağlamaktadır.